Zapomniany bohater turkowskiej ziemi

O mandat posła XXV sesji SDIM będzie ubiegać się zespół Igora Jasnowskiego i Jakuba Grzelki z klasy VII c. Realizując projekt chłopcy postanowili poznać historię życia i działalności Aleksandra Dzierżawskiego oraz rozpropagować ją wśród lokalnej społeczności.
Aleksander Stefan Dzierżawski urodził się 10 sierpnia 1890 r. w majątku rodzinnym Mikulice. Rodzina Dzierżawskich pojawiła się w powiecie tureckim w końcu XIX wieku. Ojcem Aleksandra był Bolesław Piotr Dzierżawski – lekarz weterynarii i właściciel ziemski, a matką Zofia Konstancja z Czarnkowskich , pochodząca z rodziny ziemiańskiej na Ukrainie. To z domu mały Aleksander wyniósł patriotyczne wychowanie i zaangażowanie w życie publiczne.

Rodzice zadbali o staranne wykształcenie syna. Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie. W 1905r. został stamtąd wydalony za udział w strajku szkolnym. Wstąpił do gimnazjum generała lejtnanta Pawła Chrzanowskiego, pierwszej w Królestwie Polskim szkoły, w której dopuszczano polski język wykładowy. Po maturze rządowej zdanej w Nowogrodzie wyjechał do Niemiec. Na uniwersytecie we Wrocławiu otrzymał dyplom wydziału rolniczego. W 1914r. Aleksander Dzierżawski ożenił się z Anną Czarnomską.
W odrodzonej Polsce, począwszy od 15 listopada 1918 r. A. Dzierżawski zajmował stanowiska: zastępcy komisarza ludowego, zastępcy starosty, a następnie od 1920 r. starosty powiatu tureckiego. Z inicjatywy starostwa zaczęły powstawać w Turku urzędy: inspektorat pracy, inspektorat skarbowy, komisariat ziemski i inspektorat samorządowy. Był także przewodniczącym Sejmiku i Wydziału Powiatowego oraz członkiem komitetu redakcyjnego „Gazety Powiatowej”. W 1920 r. został prezesem Zarządu Towarzystwa Szkolnego w Turku, straży ogniowej i oddziału PCK w Turku. W 1922 r. wybrano go na posła sejmu I kadencji z ramienia Związku Ludowego – Narodowego, okręgu kolsko-łęczyckiego. Pracował w komisjach: komunikacyjnej, administracyjnej, rolniczej. Referował ustawy o związkach zawodowych urzędników państwowych, zwrotach kosztów leczenia oraz samorządzie lokalnym. Do stycznia 1924 r. był członkiem Głównej Komisji Rekwizycyjnej. W kwietniu tego roku został wybrany do Komisji dla rozpatrzenia wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu b. ministra Kucharskiego. Był mówcą generalnym swojego stronnictwa. Działał również w Związku Hallerczyków. W październiku 1929 r. był jednym z wnioskodawców utworzenia nadzwyczajnej komisji sejmowej dla zbadania postępowania Ministerstwa Spraw Wojskowych i wojskowych organów sanitarnych przy przenoszeniu oficerów w stan spoczynku. Mandat posła sprawował także w latach 1928-1930 (sejm II kadencji) i 1930-1935 (sejm III kadencji).

A. Dzierżawski był krytycznie nastawiony do sanacyjnej elity politycznej. Napisał przedstawiający je w krzywym zwierciadle zbiór bajek politycznych pt. „Świnie i koryto”. Pod koniec lat 30. był członkiem zarządu Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Podczas II wojny światowej pełnił funkcję prezesa Zarządu III Okręgu Rady Głównej Opiekuńczej – polskiej organizacji charytatywnej, której działalność obejmowała rozdział żywności, odzieży i zasiłków pieniężnych dla najbardziej potrzebujących, prowadzenie kuchni ludowych, schronisk, zakładów opiekuńczych i domów noclegowych, wysyłkę paczek dla więźniów i jeńców. Zmarł w Warszawie 9 maja 1944 roku i został pochowany na wojskowych Powązkach.

Chłopcy realizując projekt, przeprowadzili wśród turkowskiej społeczności ankiety na podstawie, których uzyskali informację, że postać A. Dzierżawskiego jest właściwie nieznana lub zapomniana. W celu popularyzacji tego aktywnego polityka i społecznika, przygotowali ulotki z biogramem przedstawiającym jego działalność, które wręczali ankietowanym. Część z nich oddali do Muzeum Miasta Turek w celu wykorzystania na zajęciach edukacyjnych z historii regionalnej. Igor i Kuba nagrali także film poświęcony bohaterowi projektu i umieścili go na stronie szkoły oraz kanale youtube. Zawitali także do Urzędu Miasta, by włodarzom przedstawić propozycję posadzenia dębu pamięci i ustawienia tabliczki informacyjnej o bohaterze projektu w miejskim parku.

Życzymy powodzenia!

 

• 
• 
• 
• 
• 
•