Wykluczenie komunikacyjne to problem, który w znaczący sposób ogranicza rozwój społeczno-gospodarczy wielu regionów w Polsce. W powiecie tureckim sytuacja ta jest szczególnie widoczna, co znalazło odzwierciedlenie w odpowiedzi Ministra Infrastruktury na interpelację posła Tadeusza Tomaszewskiego. Analiza tej odpowiedzi ujawnia zarówno przyczyny trudności, jak i podejmowane działania mające na celu ich rozwiązanie.
Co dalej z koleją?
Jednym z głównych tematów związanych z poprawą dostępności transportowej powiatu tureckiego był projekt budowy nowej linii kolejowej Turek – Konin w ramach Programu Kolej+. Niestety, realizacja tego projektu napotkała poważne przeszkody. Kluczowym problemem okazał się za duży wzrost kosztów inwestycji, a także protesty społeczne oraz brak pełnego poparcia ze strony lokalnych władz.
Z informacji przekazanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego wynika, że wymóg 15-procentowego udziału finansowego jednostek samorządu terytorialnego (JST) znacząco przekroczył możliwości finansowe niektórych jego beneficjentów. W konsekwencji trwają rozmowy pomiędzy PKP PLK S.A. a Województwem Wielkopolskim nad odstąpieniem od dalszej realizacji tego projektu.
Ministerstwo Infrastruktury zaproponowało alternatywne rozwiązanie – uruchomienie na odcinku Turek – Konin transportu autobusowego o dużej częstotliwości. Takie podejście, choć mniej spektakularne niż inwestycja kolejowa, zdaniem resortu ma szansę na szybszą realizację i lepsze dostosowanie do bieżących potrzeb mieszkańców.
Rozwój transportu autobusowego jako odpowiedź na wykluczenie komunikacyjne
Jednym z narzędzi walki z wykluczeniem komunikacyjnym w Polsce jest Fundusz rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, stworzony na mocy ustawy z 2019 roku. Fundusz wspiera finansowo organizatorów transportu zbiorowego poprzez dopłaty do deficytu pojedynczych linii autobusowych.
Województwo wielkopolskie aktywnie korzysta z tego mechanizmu. W 2024 roku dofinansowano w regionie 873 linie komunikacyjne, a łączna kwota dopłat wyniosła ponad 52 miliony złotych. Przewozy te objęły swoim zasięgiem aż 157 gmin województwa, w tym potencjalnie także część powiatu tureckiego.
Pomimo tych działań, burmistrz miasta Turku zwrócił się do Ministra Infrastruktury z prośbą o wsparcie organizacji przewozów autobusowych na potrzeby całego powiatu, ze szczególnym uwzględnieniem miasta Turek. W odpowiedzi Minister skierował apel do marszałków sąsiednich województw o rozważenie uruchomienia wojewódzkich przewozów pasażerskich uwzględniających połączenia z Turkiem.
Komunikacyjny problem – pomiędzy rozczarowaniem a szansami dla mieszkańców
Wykluczenie komunikacyjne pozostaje poważnym wyzwaniem dla Turku i powiatu tureckiego. Choć zaniechanie projektu budowy linii kolejowej Turek – Konin jest rozczarowujące, rozwój transportu autobusowego oferuje realną szansę na poprawę dostępności transportowej mieszkańców. Wykorzystanie środków z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych oraz współpraca z sąsiednimi województwami mogą znacząco wpłynąć na zmniejszenie transportowych barier w regionie.
Dalsze działania powinny skupiać się na tworzeniu rozwiązań dopasowanych do potrzeb lokalnej społeczności, przy jednoczesnym zaangażowaniu władz samorządowych i centralnych. Tylko w ten sposób można skutecznie przeciwdziałać wykluczeniu komunikacyjnemu w powiecie tureckim.
